當(dāng)前位置:華人佛教 > 凈土宗 > 凈土旨?xì)w >

《中論要解》第四卷--觀如來(lái)品第二十二

  《中論要解》第四卷--觀如來(lái)品第二十二

  中論要解 作者:釋智諭

  觀如來(lái)品第二十二

  問(wèn)曰:汝雖種種說(shuō)一切法空,但如來(lái)世尊應(yīng)有。答曰:

  [非陰不離陰此彼不相在如來(lái)不有陰何處有如來(lái)]

  金剛經(jīng)云,無(wú)來(lái)無(wú)去是名如來(lái)。無(wú)來(lái)無(wú)去,即不生不滅義、畢竟空義、法身義。畢竟空中實(shí)無(wú)來(lái)去,而空性隨緣,現(xiàn)有生滅來(lái)去?招噪S緣假現(xiàn),乃有生滅來(lái)去。生滅來(lái)去乃隨緣假現(xiàn),假現(xiàn)無(wú)實(shí),還歸畢竟空。故如來(lái)者,無(wú)來(lái)無(wú)去是佛法身,無(wú)來(lái)而來(lái),無(wú)去而去,是佛報(bào)化身。雖假現(xiàn)來(lái)去而實(shí)無(wú)來(lái)去,還歸法身。無(wú)來(lái)去現(xiàn)來(lái)去,來(lái)去全是無(wú)來(lái)去,故來(lái)去則不二異,不二不異曰如,F(xiàn)來(lái)去而實(shí)無(wú)來(lái)去曰實(shí),此名如實(shí)道,此如來(lái)義也。

  非陰不離陰,此彼不相在。

  如來(lái)不生不滅,而五陰法乃生滅法,故如來(lái)非五陰也。如來(lái)實(shí)無(wú)生滅,隨緣現(xiàn)有生滅,以報(bào)化二身出現(xiàn)于世,故亦不離五陰。故知眾生五陰生死,實(shí)無(wú)生死,于無(wú)生死中,妄執(zhí)有生死。何以知之?因?yàn)楸娚?a href="/remen/wuliangjie.html" class="keylink" target="_blank">無(wú)量劫來(lái),往無(wú)量劫后,生死不斷。有不斷方有生死,生死即是不斷,不斷即不生不死。無(wú)性隨緣成生死,生死無(wú)性是真如。不斷不常法爾如是。眾生無(wú)明覆故,不如實(shí)知,外道執(zhí)為生死相續(xù)有法,皆不識(shí)如來(lái)真實(shí)義也。

  如來(lái)者不來(lái)不去是畢竟空,而五陰其性亦復(fù)皆空?张c空此與彼互不相在,若相在者即是有法。

  如來(lái)不有陰,何處有如來(lái)?

  如來(lái)是性空義,五陰亦性空義,空與空不能相在,故知來(lái)不有陰。既然法性畢竟空,何處有如來(lái)?

  外人曰:五陰和合乃有如來(lái)。答曰:

  [陰合有如來(lái)則無(wú)有自性若無(wú)有自性云何因他有]

  假設(shè)五陰和而有如來(lái),則如來(lái)即是五陰性,而其本身無(wú)有自性。若謂五陰中已有如來(lái),則如來(lái)已有,何須和合而有如來(lái)?

  若無(wú)有自性,云何因他有?

  若法無(wú)自性,便不能因他有。因?yàn)樗詫?duì)他性而言,亦名自性也。故知法無(wú)自性,即是空義,若諸法性空,云何因他有?

  [法若因他生是即為非我若法非我者云何是如來(lái)]

  法若因他生,是即為非我。

  法因他生而無(wú)自性,便是非我。若是我者,應(yīng)有自性。此處之[我],是自在義,而如來(lái)者,即得大自在人。故曰若法非我者,云何是如來(lái)?

  [若無(wú)有自性云何有他性離自性他性何名為如來(lái)]

  若無(wú)自性,他性即無(wú)。因?yàn)樗灾?即是自性。若無(wú)自性亦無(wú)他性,何法名如來(lái)?故如來(lái)者,即畢竟空義法身義。

  [若不因五陰先有如來(lái)者以今受陰故則說(shuō)為如來(lái)今實(shí)不受陰更無(wú)如來(lái)法若以不受無(wú)今當(dāng)云何受若其未有受所受不名受無(wú)有無(wú)受法而名為如來(lái)若于一異中如來(lái)不可得五種求亦無(wú)云何受中有又所受五陰不從自性有若無(wú)自性者云何有他性]

  第一偈系引述外之意。若如汝意,如來(lái)不因五陰而先存在。先存在之如來(lái),今受五陰身故,方名為如來(lái)。是不合道理的,何以故?

  今實(shí)不受陰,更無(wú)如來(lái)法,若以不受無(wú),今當(dāng)云何受?

  如來(lái)不生不滅,而五陰法生滅無(wú)常。若如來(lái)今受五陰,則如來(lái)應(yīng)即生滅。不生不滅方名如來(lái),故如來(lái)今實(shí)不受陰。汝言五陰和合有如來(lái),當(dāng)然未和合時(shí),無(wú)有如來(lái)。若以不受五陰時(shí)無(wú)如來(lái),既無(wú)如來(lái),今當(dāng)云何受?

  若其未有受,所受不名受,無(wú)有無(wú)受法,而名為如來(lái)。

  若其未有能受之人,僅所受之五陰法獨(dú)不名受。未曾有既無(wú)能受復(fù)無(wú)所受,人法俱空,而名為有如來(lái)也。

  若于一異中,如來(lái)不可得,五種求亦無(wú),云何受中有?

  即五陰是于一中求如來(lái)不可得,離五陰是于異中求如來(lái)不可得。若于色受想行識(shí)五種法中,分別求如來(lái)亦不可得,云何謂受五陰中有如來(lái)?

  又所受五陰,不從自性有,若無(wú)自性者,云何有他性?

  又所受之五陰法,不從自性有,一切法因緣生無(wú)自性故。若五陰不從自性有,當(dāng)然亦不從他性有。以他性于他,猶是自性。

  是知如來(lái)實(shí)相無(wú)相,五陰亦實(shí)相無(wú)相,無(wú)相即是空義。是以不得謂有如來(lái)有五陰,當(dāng)知我、法皆假也。

  [以如是義故受空受者空云何當(dāng)以空而說(shuō)空如來(lái)]

  以如是道理,當(dāng)知能受之如來(lái),與所受之法,二俱是空。汝云何以空受空,以空說(shuō)有如來(lái)?

  問(wèn)曰:汝既謂能受空,受者亦空,則定有此[空]。答曰:不然。

  [空則不可說(shuō)非空不可說(shuō)共不共叵說(shuō)但以假名說(shuō)]

  空則不可說(shuō)。何以故?性空能隨緣,隨緣即現(xiàn)有,空即是有,故空不可得。既然空不可得,云何可說(shuō)?故法離空一句。

  非空不可說(shuō)。非空即是隨緣有。法隨緣有,即無(wú)自性,無(wú)自性即空。是以非空即空,故非空不可得。既然非空不可得,云何可說(shuō)?故離非空一句。

  共不共叵說(shuō)。共即亦空非空,不共即非空非不空。既然空不可得,非空亦不可得,當(dāng)然亦空亦非空,不可得不可說(shuō),非空非不空亦不可得不可說(shuō)。故離亦空亦非空一句,及離非空非非空一句。當(dāng)知此一偈便說(shuō)明一切法不可得,離四句絕百非。說(shuō)空、說(shuō)非空、說(shuō)亦空亦非空、說(shuō)非空非非空,皆是假名故應(yīng)離。

  [寂滅相中無(wú)常無(wú)常等四寂滅相中無(wú)邊無(wú)邊等四]

  外道以有所得見(jiàn),于過(guò)去世立四種邪見(jiàn),謂世間常、無(wú)常、亦常亦無(wú)常、非常非無(wú)常。于未來(lái)世立四種邪見(jiàn),謂有邊、無(wú)邊、亦有邊亦無(wú)邊、非有邊非無(wú)邊。如此諸見(jiàn),皆有所得見(jiàn),皆是戲論,故論主破之。

  寂滅相即實(shí)相。實(shí)相無(wú)相無(wú)不相,實(shí)相無(wú)相,則相不可得。實(shí)相無(wú)不相,則非相不可得。無(wú)相無(wú)非相,是曰寂滅相。于寂滅相中,無(wú)一法可得,滅諸戲論,故無(wú)[常無(wú)常]等四句,亦無(wú)[邊無(wú)邊]等四句。

  問(wèn)曰:若如是破如來(lái)者,則無(wú)如來(lái)耶?答曰:

  [邪見(jiàn)深厚者則說(shuō)無(wú)如來(lái)如來(lái)寂滅相分別有亦非]

  寂滅相者,即無(wú)相無(wú)不相。無(wú)相即無(wú)不相,故無(wú)相不可得。無(wú)不相即無(wú)相,故無(wú)不相不可得。當(dāng)知無(wú)性隨緣,無(wú)相即相。隨緣無(wú)性,相即無(wú)相。故曰邪見(jiàn)深厚者,則說(shuō)無(wú)如來(lái),如來(lái)寂滅相,分別有亦非。若說(shuō)有如來(lái),亦不對(duì)也。

  [如是性空中思惟亦不可如來(lái)滅度后分別于有無(wú)]

  性空非是虛無(wú),性空者不可得義,不可得有,不可得無(wú),謂之性空,如是性空中,思惟亦不可,以思惟即有所得心也。

  如來(lái)滅度后,分別于有無(wú)。

  滅度者,如來(lái)本寂滅相也,寂滅相非有無(wú)。而愚癡人,以思惟心分別是有是無(wú)。

  [如來(lái)過(guò)戲論而人生戲論戲論破慧眼是皆不見(jiàn)佛]

  如來(lái)即是實(shí)相,實(shí)相者無(wú)相無(wú)無(wú)相。相者世俗諦,無(wú)相者第一義諦,故一實(shí)諦出為二諦,相即無(wú)相,世諦即第一義諦;無(wú)相即相,第一義諦即世諦。世即第一,故不取于相;第一即世,故不取無(wú)相。凡所取相,皆是虛妄,依虛妄立說(shuō),稱為戲論。不取于相,系如實(shí)道,號(hào)曰如來(lái)。

  而人生戲論,眾生取相為言,故是戲論,戲論破慧眼,是皆不見(jiàn)佛;垩壅卟灰(jiàn)一切法,不見(jiàn)有為法,不見(jiàn)無(wú)為法,名為慧眼。第一義諦是無(wú)為,世諦是有為。第一既世,故無(wú)為不可得;世即第一,故有為不可得。不見(jiàn)一切法,即見(jiàn)如來(lái)。故曰戲論破慧眼,是皆不見(jiàn)佛。

  [如來(lái)所有性即是世間性如來(lái)無(wú)有性世間亦無(wú)性]

  實(shí)相無(wú)相即是如來(lái),經(jīng)云若見(jiàn)諸相非相即見(jiàn)如來(lái)。然無(wú)性隨緣現(xiàn)諸法,諸法緣現(xiàn)無(wú)自性。故無(wú)相即相,相即無(wú)相。若無(wú)相外另有相,此相即是定法。若相外另有無(wú)相,此無(wú)相便是斷滅。所以如來(lái)所有性,實(shí)相也。即是世間性,實(shí)相即一切相也。如來(lái)無(wú)有性,實(shí)相無(wú)相也。世間亦無(wú)性,世間一切相即無(wú)相也。

精彩推薦